राष्ट्रीय ग्रामीण भलायकी मोहीम (एनआरएचएम)
राष्ट्रीय ग्रामीण भलायकी मोहीम (एनआरएचएम)
एनआरएचएमाविशी
राष्ट्रीय ग्रामीण भलायकी मोहीम (एनआरएचएम) ग्रामीण लोकांक, खास करून वंचीत गटांत, सोंपेपणी मेळपी, सवाय आनी दर्जेदार भलायकी सेवा मेळची म्हूण 12 एप्रिल 2005 ह्या दिसा चालीक लायिल्ली.
एनआरएचएम खाला, उच्चाधिकारी कृती गट राज्यां तशेंच उत्तर पुर्व राज्यां, जम्मू आनी काश्मीर आनी हिमाचल प्रदेशाचेर खासा भर दितात. उदक, सांडउदकाचेर प्रक्रिया, शिक्षण, पोशण, समाजीक आनी लिंग समानताय सारकिल्या वेगवेगळ्या भलायकी निर्णायक गजालींचेर एकाचवेळार कृतीची जतनाय घेवपाक पुरायपणान कार्यरत, समुदाय मालकीचे, सगल्या पांवड्यांचेर आंतर-विभागीय एकाकेंद्राभिमुखता सयत विकेंद्रीत भलायकी पुरवण यंत्रण घडोवपाचेर मोहीमेचो भर आसतलो.
एनआरएचएम प्रजोत्पादन, आवय, नवजात, भुरगी आनी किशोरवस्थेंत (आरएमएनसीएच+ए) सेवेचेर भर दिता. खूब काळजी आनी जीवन चक्र दृश्टीकोना वरवीं आवय आनी भुरग्याची भलायकी सुधारपा खातीर रणनितीचेर हांगां भर दितात. किशोरवस्था भलायकी, कुटूंब नियोजन, आवयची भलायकी आनी भुरगे जगप ह्या मदले अतूट जोडणी ते वळखता. तेभायर, सेगीत काळजी मार्ग तयार करपा खातीर समाज आनी सुविधा आधारीत काळजी मदी जोडणी आनी वेगवेगळ्या पांवड्याच्या भलायकी काळजी यंत्रणा मदी धाडप घटमूट करपाचेर भर दितात.
चालीक लावपाचो कृती आराखडो
मोहीमेची मोख मेळोवपा खातीर मुखेल विशिश्टांत भौशीक भलायकी पुरोवपी यंत्रणा पुरायपणान कार्यरत करप आनी समाजाक जापसालदार आशिल्ले करप, मनीस संसाधन वेवस्थापन, समाजीक आसपावीत करप, विकेंद्रीकरण, खर देखरेख आनी दर्ज्या आड मोलावणी, भलायकीचे एकाकेंद्राभिमुखता आनी संबंदीत कार्यावळी, गांवाचो पांवडो वाडयता, नाविन्या आनी लवचीक अर्थ वेवस्था तशेंच भलायकी निर्देशक सुधारपाक मदी पडप हांचो आसपाव आसा.
संस्थात्मक रचना
राष्ट्रीय पांवड्याचेर, एनएचएमाची केंद्रीय भलायकी आनी कुटूंब कल्याण मंत्र्यांच्या फुडारपणाखाला मोहीम सुकाणू गट (एमएसजी) आनी केंद्रीय भलायकी आनी कुटूंब कल्याण सचिवांच्या फुडारपणाखाला उच्चाधिकार कार्यावळ समिती (ईपीसी) आसता. ईपीसी एमएसजीच्या एकंदर मार्गदर्शना खाला मोहीम चालीक लायतले.
राज्य पांवड्याचेर, राज्याच्या मुखेलमंत्र्यांच्या मुखेलपणा खाला राज्य भलायकी मोहीमेच्या एकंदर मार्गदर्शना खाला मोहीम कार्यरत आसतली. मोहीमे खालाची कामां राज्य भलायकी आनी कुटूंब कल्याण समाजा वरवीं जातली.
रणनिती
गाबो रणनिती
- भौशीक भलायकी सेवा आसप, नियंत्रण आनी वेवस्थापना खातीर पंचायत राज संस्थांक प्रशिक्षण दिवप आनी तांची तांक वाडोवप.
- बायलां भलायकी वावुरपी (आशा) वरवीं घरगुती पांवड्यार सुधारीत भलायकी सेवा मेळोवपाक प्रसार करप.
- पंचायतीच्या गांव भलायकी समिती वरवीं दरेका गांवांत भलायकी आराखडो करप.
- थळावे नियोजन आनी कृती तशेंच अदीक भौ-उद्देशीय कामगार (एमपीडब्ल्यु) करपाक मुक्त निधी वरवीं उप-केंद्र घटमूट करप.
- सध्याचे पीएचसी आनी सीएचसी बळकट करप आनी 30-50 खाटींची तरतूद करप.
- सुधारीत निरोगी सेवे खातीर सर्वसाधारण दर्ज्याक दर लाख लोकसंख्येक सीएचसी (कार्मिक, सामग्री आनी वेवस्थापन दर्जो सांगपी भारतीय भौशीक भलायकी दर्जो).
- जिल्लो भलायकी मोहीमेन तयार केल्लो आंतर विभागीय जिल्लो भलायकी आराखडो घडोवप आनी चालीक लावप, तातूंत पिवपाचे उदक, सांडउदक प्रक्रिया आनी नितळसाण आनी पोशण.
- दुयेंस आधारीत भलायकी आनी कुटूंब कल्याण कार्यावळ राष्ट्रीय, राज्य, गट आनी जिल्लो पांवड्याचेर आसपावन घेवप.
- भौशीक भलायकी वेवस्थापना खातीर राष्ट्रीय, राज्य आनी जिल्लो भलायकी मोहीमेंक तंत्रीक तेंको.
- पुरावे आधारीत नियोजन, देखरेख आनी निरिक्षणा खातीर माहिती एकठांय करप, मोलावणी आनी नियाळ करपाची तांक वाडोवप.
- भलायकी खातीर मनीस संसाधन तैनात करपाक आनी जिविका उदरगती खातीर पारदर्शक धोरणां घडोवप.
- भलायकी जीवनशैलीचो प्रसार करपाक, तंबाखू आनी सोरो आदीचो वापर उणो करपाक सगल्या पांवड्यांचेर प्रतिबंधात्मक भलायकी सेवे खातीर क्षणचा वाडोवप.
- बीगर फायदो क्षेत्राचो प्रसार करप, खास करून सेवा पावंक नाशिल्ल्या वाठारांनी.
पुरवणी रणनिती
- रास्त दरांत नागरीकांक दर्जेदार सेवा मेळटा हाची जतनाय घेवपाक अनौपचारीक ग्रामीण दोतारा सयत खाजगी क्षेत्राचे नियमन.
- भौशीक भलायकी मोख मेळोवपाक भौशीक खाजगी भागीदारीचो प्रसार करप.
- आयुशाक मुखेल प्रवाहांत हाडप – थळावी भलायकी परंपरा परत जिती करप.
- ग्रामीण भलायकी प्रस्नांक तेंको दिवपाक वैजकी सेवा आनी वैजकी निती नियमना सयत वैजकी शिक्षणाक परत दिशा दाखोवप.
- गरीबांक भलायकी सुरक्षा दिवपाक वापरपाक मेळपी, सवाय, जापसालदार आनी बऱ्या दर्ज्याची हॉस्पिटल सेवेची जतनाय घेवन परीणामकारक आनी व्यवहार्य जोखीम विमो आनी समाजीक भलायकी विमो दिवप.
संस्थात्मक यंत्रणा
- गांव भलायकी आनी सांडउदक प्रक्रिया समिती (गांव पांवड्यार पंचायत प्रतिनिधी, एएनएम/एमपीडब्ल्यु, अंगणवाडी कर्मचारी, शिक्षक, आशा, समाजीक भलायकी आप वावुरपी हांचो आसपाव आसतलो)
- भौशीक हॉस्पिटलांच्या समाजीक वेवस्थापना खातीर रोगी कल्याण समिती (वा समान)
- जिल्ला परिशदेच्या फुडारपणा खाला जिल्लो भलायकी मोहीम, जातून जिल्लो भलायकी मुखेली निमंत्रक आसतले आनी सगली संबंदीत खाती, बीगर सरकारी संस्था, खाजगी वेवसायीक आदी हांकां प्रतिनिधीत्व आसतले.
- मुखेलमंत्र्यांच्या अध्यक्षते खाला आनी भलायकी मंत्र्यांच्या सह-अध्यक्षते खाला राज्य भलायकी मोहीम, जातून राज्य भलायकी सचीव निमंत्रक आसतले – संबंदीत खाती, बीगर सरकारी संस्था, खाजगी वेवसायीक आदी हांकां प्रतिनिधीत्व आसतले.
- राष्ट्रीय आनी राज्य पांवड्याचेर भलायकी आनी कुटूंब कल्याण खात्यांचे एकत्रीकरण
- मोहीमेक धोरणात्मक तेंको आनी मार्गदर्शन दिवपाक केंद्रीय भलायकी आनी कुटूंब मंत्र्यांच्या अध्यक्षते खाला तशेंच नियोजन आयोगाचे उपाध्यक्ष, पंचायत राज, ग्रामीण उदरगत आनी मनीस संसाधन उदरगत हे मंत्री आनी भौशीक भलायकी वेवसायीक वांगडी आशिल्लो राष्ट्रीय मोहीम सुकाणू गट.
- भलायकी आनी कुटूंब कल्याण सचिवांच्या अध्यक्षते खाला उच्चाधिकारी कार्यावळ समिती, जी मोहीमेची कार्यकारी संस्था आसतली.
- स्थायी सल्लागार गट मार्गदर्शन दितले आनी आशा उपक्रम चालीक लावपाचेर नदर दवरतले.
- वेंचिल्ल्या कामां खातीर कृती गट (वेळ मर्यादीत)
स्रोत : राष्ट्रीय भलायकी मोहीम पोर्टल
संबंदीत स्रोत
निमणे सुदारीत : 6/9/2020
