रोगी कल्याण समिती (आरकेएस) वा हॉस्पिटल वेवस्थापन समिती (एचएमएस) ही सोपी पूण परीणामकारक वेवस्थापन रचना आसा. ही समिती, जी नोंद केल्ली सोसायटी आसा, हॉस्पिटलातलो कारभार सांबाळपाक हॉस्पिटलांतलो विश्वस्त गट म्हूण काम करता. तातूंत थळावी पंचायती राज संस्था, एनजीओ, थळावे वेंचून आयिल्ले प्रतिनिधी आनी सरकारी मळावेले अधिकारी हांचो आसपाव आसा जे हॉस्पिटल वा समुदाय भलायकी केंद्र वा एफआरयु हांचो कारभार सारको चलता आनी ताच्या वेवस्थापनाक जापसालदार आसतले. कामकाज सुरळीतपणान चलपाक आनी सेवेचो दर्जो सांबाळपा खातीर आरकेएस वा एचएमएस तांच्या अनुमाना प्रमाण तांचे कडेन आशिल्लो निधी दिवपाक वा वापरपाक वा निर्माण करपाक शकता.
आरकेएस वा एचएमएसाचे ध्येय
एचएमएसाचे सकयल दिल्ले कांय मुखेल ध्येय आसातः
- सरकारान जारी केल्ले प्रमाण सुविधा आनी हॉस्पिटल सेवेचो दर्जो आनी उपचाराचो शिश्टाचार पाळपाची जतनाय घेवप.
- समुदायाक भौशीक भलायकी दिवप्यांची जापसालदारकीची जतनाय घेवप.
- निधीच्या वेवस्थापना संदर्भांत पारदर्शकताय हाडप.
- हॉस्पिटल वा आनीक खंयच्याय संबंदीत सुविधा केंद्रान दिल्ल्या भलायकी सेवेचो दर्जो वाडोवप आनी आर्विल्लेकरण करप.
- हॉस्पिटलांनी आनी हेर भलायकी संस्थांनी, ज्यो तांच्या प्रशासकी अधिकार क्षेत्रा खाला दवरपाक शकता, राष्ट्रीय भलायकी कार्यावळी चालीक लावपाचेर देखरेख दवरप.
- हॉस्पिटलाच्या अधिकार क्षेत्रा खाला सुविधा केंद्र वा भलायकी शिबीर आयोजीत करप.
- भलायकी सुविधांनी नागरीक अधिकारपत्र बसोवप आनी गाराणी निवारण यंत्रणा कार्यरत करून ते पाळपाची जतनाय घेवप.
- दान, वापरपाक शुल्क आनी हेर माध्यमांतल्यान स्रोत तयार करप.
- सेवेचो दर्जो सुधारूंक खासगी संस्थांकडेन संलग्न जावप.
- हॉस्पिटल इमारतीचे बांदकाम आनी विस्तार हातांत घेवप.
- सरकारी मार्गदर्शक तत्वां प्रमाण हॉस्पिटलाच्या जमनीचो बरे तरेन वापर करप.
- हॉस्पिटल चलोवपाक समाजाचो वांटो वाडोवप.
- हॉस्पिटल कोयराचो विज्ञानीक तरेन विलो लावपाची जतनाय करप.
- दोतोर आनी कर्मचाऱ्यांक योग्य प्रशिक्षणाची जतनाय घेवप.
- दुयेंती आनी दुयेंती बरोबर आशिल्ल्यांक सवलतीच्या दरांत जेवण, वखदां आनी पिवपाचे उदक दिवप तशेंच नितळसाण दवरप.
- हॉस्पिटलांतल्या इमारतीचो, सामानांचो आनी यंत्रांचो योग्य वापर तशेंच वेळार वेवस्थापन आनी दुरूस्ती.
मुळावी रचना
आरकेएस वा एचएमएसाची सुचयल्ली रचना सकयल दिल्ले प्रमाण आसाः
- आरकेएस वा एचएमएस ही सगल्या जिल्लो हॉस्पिटलांनी / उप-जिल्लो हॉस्पिटलांनी / सीएचसी / एफआरयु / पीएचसी हातूंत घडयल्ली नोंद केल्ली सोसायटी आसतली. तातूंत सकयल दिल्ले वांगडी आसपावीत जावपाक शकताः
- लोकप्रतिनिधी आमदार / खासदार
- भलायकी अधिकारी (आयुश दोतोरा सयत)
- थळावे जिल्लो अधिकारी
- समुदायातले नामनेचे व्यक्ती
- थळाव्या सीएचसी / एफआरयुचे मुखेली
- भारतीय वैजकी संघटणेचे प्रतिनिधी
- थळाव्या मंडळांचे वांगडी आनी पंचायती राज प्रतिनिधी
- नामनेचे दान दिवपी
आरकेएस / एचएमएस सरकारी यंत्रणा म्हूण काम करची ना, पूण कामकाजा संदर्भांत एनजीओ म्हूण काम करतली. वापरपाक शुल्क लागू करपाक ते सगल्यो सरकारी मालमत्ता आनी सेवां वापरपाक शकता आनी थळाव्या परिस्थितीच्या आदाराचेर शुल्काचे प्रमाण थारावपाक मुक्त आसतले. तशेंच ते दान, अर्थीक संस्थांकडल्यान रीण, सरकार तशेंच हेर दान दिवपी यंत्रणांकडल्यान अनुदाना वरवीं आनीक निधी उबारपाक शकता. ते भायर, आरकेएस / एचएमएसाक मेळिल्लो निधी राज्य तिजोरेंत घालचे ना पूण आरकेएस/एचएमएसान घडयल्ले कार्यकारी समितीक खर्च करपाक उपलब्ध आसतले. पॅथॉलॉजी, एमआरआय, सीएटी स्कॅन, सोनोग्राफी आदी सारकिल्यो उच्च तंत्रगिन्यानाच्यो सेवा दिवपी खासगी संघटणांक आरकेएस/एचएमएस थारायता त्या दरांत सेवा दिवपाच्या अटीचेर हॉस्पिटलाच्या आवाठांत यनिट बसोवपाक शकता.
कामकाज आनी कार्य
उद्देश मेळोवपाक, सोसायटी सकयल दिल्ले कार्य/उपक्रम हातांत घेतताः
- सीएचसी/पीएचसीनी दुयेंतींक जावपी त्रास सोदून काडप.
- हॉस्पिटला खातीर सामान, फर्निचर, रूग्णवाहिका (विकत घेवप, दाना वरवीं, भाड्याक वा हेर कसल्याय माध्यामांतल्यान, बँकेकडल्यान रीण घेवपा सयत) घेवप.
- राज्य सरकाराच्या सल्ल्यान आनी तांणी घातिल्ले मार्गदर्शक तत्वां प्रमाण हॉस्पिटलाची इमारत वाडोवप.
- हॉस्पिटलाची इमारत (निवासी इमारती सयत), हॉस्पिटलांत आशिल्ल्यो गाडयो आनी सामानांच्या वेवस्थापना खातीर वेवस्था करप.
- दुयेंतीं आनी तांच्या बरोबर आशिल्ल्यांक रावपाची वेवस्था सुधारप.
- नितळसाण सेवा, कपडे धुंवपाची सेवा, डायगनॉस्टीक सुविधा आनी रूग्णवाहिका सेवा आदी सारकिल्या संबंदीत सेवां सुधारपा खातीर खासगी क्षेत्राकडेन (व्यक्ती सयत) भागीदारी करपाची वेवस्था करप.
- हॉस्पिटलाच्या आवाठांत आशिल्ली रिकामी सुवात सोसायटीची अर्थीक स्थिती सुधारपाक वेवसायीक कामां खातीर विकसीत करप वा लीजाचेर दिवप.
- हॉस्पिटलाच्या वेवस्थापन आनी सारके दवरपाक समाजाच्या भागीदारीक प्रोत्साहन दिवप.
- संस्था वा व्यक्ती कडल्यान वॉर्ड हातांत घेवपा वरवीं साधनां सांबाळपाक उपाय घेवप, आनी
- हॉस्पिटलाच्या दिसपट्ट्या वेवस्थापना खातीर तिगून उरपी आनी पर्यावरण स्नेही उपाय घेवप, देखीक, विज्ञानीक तरेन हॉस्पिटलातल्या कोयराचो विलो लावप, सुर्य प्रकाश यंत्रणा, सुर्य प्रकाशाचेर फ्रिजाची यंत्रणा, उदक सांबाळप आनी उदक परत वापरपाची यंत्रणा आदी.
स्रोतः राष्ट्रीय भलायकी मोहीम